سایت موزه عصر آهن تبریز محوطه باستانی است که در شمال، شمال شرقی و شمال غربی مسجد کبود تبریز واقع شده ‌است که شامل گورستان و آثار سفالی مربوط به عصر آهن است. سایت موزه عصر آهن یکی از شگفت آورترین موزه های کشور بوده که مردگانی با قدمت چهار هزار سال در آن همراه با لوازم زینتی شان خفته اند.

آثار بدست آمده در سال ۱۳۷۶ که شامل ۳۸ گور است و به صورت جنینی دفن شده اند. گور نوزادان بصورت ساده بوده و گور نوجوانان در سازه‌های مربعی با دو ظرف سفالی همراه است. اکثر اجساد یافت شده در سنین پایین مرده اند.کودکان با اسباب بازی‌هایشان دفن شده اند و زن‌ها با جواهرات و مرد‌ها با ابزار جنگی شان.در کنار بعضی‌ اجساد ظروف سفالی و اثرات غذا یافت شده که اعتقاد آنان بر آیین مهرپرستی‌ را تایید می‌کند و کسانی‌ که ظروف بیشتری در کنارشان یافت شده احتمالا ثروتمند تر بوده اند. سنگ چینی‌ دور اجساد نمادی از دیواره رحم است و اجساد به حالت جنینی یا چمباته ای‌ دفن شده اند که جهت بدن و صورتشان متفاوت است که باز هم تأییدی بر مهرپرست بودن آنهاست. این سایت از سال ۱۳۸۵ به عنوان اولین موزه صحرایی ایران شروع به کار کرد.

قدمت تاریخی این آثار به هزاره اول قبل از میلاد یعنی دوره آهن بر می گردد و شاید قدمت این آثار است که این سایت موزه را دارای ارزشی جهانی کرده است.

سال 76 اولین باری بود که این گورستان با چنین شهرت جهانی بر اثر یک عملیات خاکبرداری ساده در جوار مسجد کبود تبریز کشف شد و پس از آن کاوش های باستان شناسی توسط باستان شناسان مطرح کشور بر روی این منطقه انجام گرفت.

علت قرار گرفتن کلمه سایت در کنار کلمه موزه این است که در کل موزه هایی که به شکل طبیعی در محوطه کاوش های باستان شناسی برقرار شده و در آن آثار کشف شده بدون تغییر و دستچین شدن به نمایش در می آیند، به نام سایت موزه معروف می شوند.

به نظر می رسد صاحبان این گورها اعتقاد به جهان پس از مرگ و زنده شدن مردگان داشته اند و به دلیل این اعتقاد خود، کنار اجساد وسایل و ابزاری را دفن می کردند که از آن جمله می توان به سفال هایی اشاره کرد که داخل آنها مواد غذایی و آشامیدنی پر می کردند.

به عبارتی به دلیل اعتقاد دینی این قوم (مهرپرستی) اجسادی که قبل از ظهر دفن می شدند به سمت شرق و اجسادی که بعد از ظهر دفن می شدند به سمت غرب بوده اند. اما بدون توجه به جهت دفن همواره صورت جسد به سمت شمال قرار می گرفته است.

مسئله قابل توجه در این قبرستان تدفین ثانویه تعدادی از این اجساد است که نشان دهنده اهمیت و قداست این قبرستان در قرون گذشته است آن جایی که مردم کوچ نشین قبیله اجساد خانواده خود را که در محل دیگری فوت کرده بودند به این مکان منتقل و در این محل که از اهمیت و قداست خاصی برخوردار بوده دفن می کرده اند.

پیشنهاد ویژه

اگر در حال دیدن سایت وزه عصر آهن تبریز هستید یا قصد دیدن آن را دارید بد نیست که بدانید موزه آذربایجان و مسجد کبود تبریز در نزدیکی این سایت موزه قرار دارد که می توانید از آن دیدن کنید