آرامگاه کوروش هخامنشی
آرامگاه کوروش بزرگ مهم ترین اثر مجموعه پاسارگاد که در دوره ای به “مشهد مادر مقدس” شهرت داشت، از سال 1820 به بعد به عنوان آرامگاه کوروش شناسایی شد. فاصله مجموعه پاسارگاد از تخت جمشید حدودا 75 کیلومتر است. دشتی که آرامگاه کوروش و مجموعه پاسارگاد در آن قرار دارد، دشت مرغاب نام دارد.
این آرامگاه همچون گوهری در میان دشت مرغاب خودنمایی می کند. در گذشته بنای آرامگاه میان باغ های سلطنتی قرار داشت و از سنگ های عظیم که درازای بعضی از آنها به هفت متر می رسد، بنا شده بود. تخته سنگ های آرامگاه با بست های فلزی به هم متصل شده بود. این بست ها بعدها دزدیده شد، هر چند بیشتر این آسیب ها بعدها ترمیم شد، اما جای خالی برخی از آنها به صورت حفره هایی در دل سنگ برجای مانده است.
آرامگاه کوروش در پاسارگاد، حدوداً در 530 تا 540 قبل از میلاد از سنگ آهکی به رنگ سفید ساخته شده است. بنای آرامگاه دو قسمت مشخص دارد، یکی سکویی 6 پله ای که قاعده آن مربع مستطیلی به وسعت 165متر مربع است و دیگری اتاقی کوچک به وسعت 7.5 متر مربع که سقف شیب بامی دارد و ضخامت دیوارهایش به 1.5متر می رسد.
پایه بنا (13.35×12.30 متر) از شش لایه پلکانی تشکیل شده است که از آنها اولی به بلندی 170سانتی متر، دومی و سومی 104 سانتی متر، و سه عدد آخری 57.5 سانتی متر هستند. ارتفاع کلی بنا در حدود 11 متر است. در ورودی آرامگاه در سمت شمال غربی قرار داشته و 75 سانتی متر پهنای آن است. این درگاه کوتاه نیز دارای دو در سنگی بوده که از بین رفته است. خزانهٔ آرامگاه، در بالاترین نقطه، شکل یک خانهٔ شیروانی ساده با یک ورودی کوچک در غرب را دارد.
پس از کشته شدن کوروش بزرگ در جنگ با ساکاها یا ایرانیان شمالی، جسد وی را مومیایی کرده و درون تختی از زر نهاده و اشیای مهم سلطنتی و جنگی او را در کنار وی گذارده بودند. در حمله اسکندر مقدونی، یک شخص در این آرامگاه را شکسته و اشیای آن را تاراج کرده و کالبد را گزند رسانده بود.
در شیب سقف آرامگاه دو حفرهٔ بزرگ وجود دارد که برای سبک کردن سنگها و کم کردن از بار سقف ایجاد شده است و برخی به اشتباه، جای نگهداری کالبد کوروش و همسر وی دانسته اند.
تا حدود صد سال پیش باور بر این بود که این بنا آرامگاه مادر سلیمان باشد و در دورهٔ اتابکان در زمان آل بویه با استفاده از ستون‌های باقی مانده از کاخهای باستانی مسجدی با نام «مسجد اتابکی» در گرد آن ساخته و یک محراب کوچک در خزانهٔ آرامگاه کنده‌کاری شد. در دههٔ 1970 بقایای مسجد پاکسازی شده و تکه‌های تاریخی به نزدیکی مکان‌های اصلی‌شان بازگردانده شدند.
آرامگاه کوروش در همه دوره هخامنشی مقدس به شمار می‌آمده است. این امر باعث گردیده که در دوران اسلامی هم این تقدس حفظ شود. اما تعبیر اصلی بنا دیگر مشخص نبوده‌است و از سوی دیگر مردم هم ساختن بناهای با عظمت سنگی را خارج از قوه بشری می‌دانسته‌اند و به حضرت سلیمان که دیوان را برای کارهای دشوار در خدمت داشته‌است، نسبت می‌داده‌اند. به همین جهت آرامگاه کوروش را هم از بناهای آن حضرت می‌شمردند و آن را به مادر او نسبت می‌دادند و “مشهد مادر سلیمان” می‌خواندند.
براي بازديد مجازی از آرامگاه کوروش در سايت 360 کليک کنيد
پیشنهاد ویژه
در مجموعه پاسارگاد علاقمندان میتوانند از بناهایی غیر از آرامگاه کوروش نیز دیدن نمایند.
این بناها عبارتند از کاخ دروازه، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، آبنماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، محوطه مقدس و تنگ بلاغی .
19 دیدگاه
سلیمان ریحانی نژاد, December 3, 2013 at 3:08 pm
چی میشه اگر ما اسم کوروش (آن پیام آور خدایی) را در تقویم داشتیم. من از همه مردم ایران میخوام که حتما عید نوروز را به آرامگاه پدر بیایین و باعث شروع حرکت های بهتر شوند.
بویژه شیرازی های عزیز.
مرتضی, March 25, 2014 at 6:59 pm
هر چند تو این سفرمون به شیراز نشد که بیایم به آرامگاه کوروش ولی خودمونیم ، فاصله زیادی از شهر شیراز و خود تخت جمشید داره ! … نوع معماریش هم با اونا خیلی متفاوته … این همه فاصله و این همه تفاوت ادمو به شک می ندازه … ولی خوب حتما لوحی چیزی پیدا شده که این نظر رو میرسونه که اینجا کوروش آرامیده بوده
هومن, October 28, 2014 at 9:30 pm
دوست عزیز.. تخت جمشید در زمان داریوش ساخته شد و کلا چندین سال پس از آرامگاه کوروش.. طبیعیه ک ازهم فاصله دادن..
منوچهر یوسفی, May 29, 2015 at 5:12 am
سلامی به بزرگی پهنه اسمان و زمین منطقه خدمت بزرگواران ”
عزیزی در مورد ارمگاه کوروش سوالی کرده ایا کتیبه شناسایی وجود دارد ؟ در ذهن پیدا ست که ایا ین مقبره سقف خرپشته ای عهد باستان که جهانیان در عظمت و منش و شهره افاق بودن و ان منشور حقوق بشری و راز و رمز پایداری بنای 11متری در دل دشت بی پناه منطقه و ماندگاری ان ومصون ماندن از بلایای طبعی و انسانی خود حیرت انگیر است کتیبه دارد؟. بلی سر در و روی جسدش دارای کتببه از نوع فرس باستان ( معروف به میخی) وجود داشته و خود را کوروش معرفی و حدودات سرحدات را ذکر کرده معروف است که اسکندر زمانی که دستور باز گشایی مقبره را داد بسیار به بزرگی و هیبتش دچار حیرت شد از قول مورخین در بار او ذکر گردیده و هم چنین پس از ترجمه و رویت متن کتیبه گویا جبه زر بافت خود را به ارامی از دوش برداشت و سرتاسر سنگ و جسدش انداخت و تاکید زیاد کرد که حق غارت ندارید ولی گفته میشه که درراه به هندوستان ودر غیاب اسکندر ان را با بیرحمی فقط غارت کردند و عواقب مسببین هم خود ماجرایی دارد که مجال ان نمی باشد . برقرار بلشید .
shahrzad, April 16, 2014 at 7:50 pm
کوروش بزرگترین پادشاه ،پدر همه ما ایرانیان.من از همون دیار هستم و ازتون خواهش میکنم اینقدر بهش کم لطف نباشید.
بنیامین, April 21, 2014 at 11:46 am
باعث اغتخار است
sima, August 9, 2014 at 7:40 am
واقعا این بنا باعث افتخار ما ایرانیان است
بنیامین, September 8, 2014 at 5:10 pm
کوروش کبیر باعث افتخار هر ایرانی
سولناز, March 5, 2015 at 2:36 pm
من خودم رشته م گردشگری هست کوروش رو خوب خوب میشناسم.ما با اینکه رشته مون گردشگری هست حق نداریم اسم کوروش رو به زبون بیاریم یا ازش تعریف کنیم چون بعضیا از بی فرهنگای کشور فک میکنن ضد دین هستیم اونی که اسم کوروش رو به زبون بیاره کاش یه روزی فرهنگ سازی بشه که بابا این همه معروفی ایران به خاطر کوروش و دوره هخامش هست
کوروش, June 16, 2015 at 2:19 pm
کوروش یک اندیشه است ،باشناخت عمیق کوروش پی به شجاعت،قدرت ،تدبیر میهن پرستی ومهمتر از همه انساندوستی او پی خواهیم برد.پس بکوشیم به مانند او باشیم وباحفظ ونگهبانی ازهویت ومیهن وآرمانهای اصیل خودجایگاهمان را درجهان تثبیت کنیم.
bahar, October 27, 2015 at 7:26 am
سلام.ببخشید میشه بگید تا چه ساعتی میشه از مقبره کوروش بازدید کرد؟و اگر از نظر روز های هفته هم محدودیتی داره لطفا بگید.ممنون
نیرواناجونی, April 3, 2016 at 12:39 pm
سلام به همه شیرازیا دست ماکه دوره ولی سلام مارو به کروش برسونید
فرزند كورش, April 23, 2016 at 11:23 am
هيچگاه بدن كورش بزرگ موميايي نشد و به گفته و درخواست خودش كه گفت بدنم را هرگز موميايي نكنيد تا زره زره هاي وجود و بدنم خاك ايران را تشكيل دهد
بقيه ي نوشته هاتونو نخوندم چون به اين جمله تون رسيدم احساس كردم يك مقدار ضد و نقيض هست
خوب يا بد پيش از نگارش ِ مطلبي حتما در مورد آن اطلاعات كسب كنيد
با سپاس
مهران, October 27, 2016 at 4:56 pm
مردی که سخنانش از شعارها و اهداف امروز سازمان ملل متحد است.
این بزرگمرد و همراهانش از میراث تمام جهان هستند.
فروهر, March 24, 2017 at 10:11 pm
سلام ملت ایران ارامگاه کوروش بزرگ احترام همیشه است روحش شاد
سعید, October 27, 2017 at 4:12 am
کورش مردی بزرگ بود که نامش در قران اومده(ذالقرنین)
بهنام اکبری, May 30, 2017 at 12:07 am
درباره حضرت کوروش بزرگ فقط این بیت شعر را تقدیم میکنم(هرجا در دنیا کم آوردیم\نام کوروش را به زبان آوردیم)
مجید از رشت, July 20, 2017 at 10:10 am
من سال84به شیراز رفتم خیلی خوش گذشت همه جا رو دیدم
ارگ زند-باغ ارم-مسجد وکیل وحمام وکیل-بازار سنتی شیراز-حافظیه و سعدیه-تخت جمشید و نقش رستم-پاسارگاد و یادگار های کاخهای کوروش خلاصه از فرصت استفاده کردم تا دو تا پسرام بچه و نوجوان بودند همه جا رو به اونها نشون دادم به نظرم بچه ها رو باید از همان هفت هشت سالگی به ایران گردی برد تا اگه در آینده از کشور خارج شدند هویت خودشون همیشه با اونها باشه.
خیلی خوش گذشت چه مردم با صفایی.
س, December 12, 2017 at 7:18 pm
خوب چرا نام مقبره مادر سلیمان بوده .و تا حداقل ۱۳۰۰ سال بعد از اسلام هم همین نام بوده و آلان یکباره بعد از رضا شاه خارجی ها و اونم یهودی ها اومدن گفتند اینه.طرح بنا مخصوصا سقفش هم که یونانی سلوکی هست بعدشم این آقا کوروش بزرگ ما که نامش هم در تورات میگن کوروش بیان شده و در کتیبه خودش را به همین نام معرفی کرده پس چرا نام کوروش در شاهنامه که از شاهان اساطیر هم سخن می راند و نیز در توده و خواص مردم ناشناخته بوده و چنین جهانگیر و ذوالقرنینی به یکباره کشف شده و نماد ملی آنهم در زمان معاصر .اون منشور استوانه هم که با خط و زبان اکدی و با نام مردوک و مدد خدای بابلی و نه اهورامزدا و کپی برداری از قوانین همورابی که قبل از اون بوده نوشته شده .
یعنی چند سال پیش از کوروش که اگر قبول کنیم حمورابی در بابل قوانین را وضع کرده که بررسی و مطابقت متون آن با متن استوانه کسی که حق جو باشد بخوبی حقیقت را درک میکند.حق نگهدار.