روستای ورکانه همدان
روستای ورکانه در حدود 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان قرار دارد. این روستا از توابع بخش مرکزی شهرستان همدان است.
این روستای زیبا از شمال شرقی به کوه سردره، از غرب به روستای سیمین، از جنوب غربی به کوه سرخ بلاغ، از شرق به کوه قره داغ و از جنوب و جنوب شرقی به دره بارانی و دره قشلاق محدود میشود.
علت نامگذاری :
در گویش کردی «ور» به معنی کنار و «کانه» به معنی چشمه است. ورکانه نیز به معنی قرار گرفتن در کنار آب و چشمه میباشد.
از نقطه نظری دیگر روستای ورکانه به دلیل اینکه در پیرامون آن معادن سنگ به فراوانی مشاهده میشود، نام ورکانه را به خود گرفته و وجه تسمیه روستای ورکانه را معادل محلی که در نزدیکی معدن یا ورکان است، آورده اند.
پیشینه روستای ورکانه به بیش از 400 سال میرسد. روستای ورکانه در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی قرار گرفته وعموما به دلیل کوهستانی بودن و برخورداری از طبیعت زیبا از مناطق بسیار بکر به شمار می‌رود.
سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای ورکانه است و عنصر سنگ به عنوان اصلیترین مصالح در ابنیه روستای ورکانه بیش از هر چیز در بازدید از روستا به چشم میخورد و به نظر میرسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است.
در روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است، سنگ‌های لاشه که تمام کوچه‌های آن را احاطه کرده‌اند، زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه‌ای سوخته در می‌‌آیند که تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور میشود.
هسته اولیه این روستا که پیرامون قنات روستا شکل گرفته، قدمتی نسبتاً طولانی دارد و سابقه تاریخی آن به اوایل دوره صفوی مربوط میشود.
مردم روستای ورکانه به زبانهای آذری، فارسی و کردی سخن میگویند.
روستای ورکانه همدان یکی از 6 روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد.
جاذبههای گردشگری روستای ورکانه:
جریان رودخانههای فصلی سیمین و ورکانه، جریان دایمی آب قنات روستا و چشمهسارهای آن به ویژه در بهار و تابستان، طراوت خاصی به روستا میبخشند.
باغات سترده گردو، زردآلو، انگور و سیب، جلوه ویژهای به روستا بخشیده و زیبایی دلپذیری پدید آوردهاند.
کوههای اطراف روستا و درههای خان و جن، در فصول مختلف به ویژه در بهار که سرشار از طراوت و سرسبزی میشوند، مناظر زیبا و دلفریبی را ایجاد میکنند.
آثار تاریخی و مذهبی جالب توجهی در روستا وجود دارد که از میان آنها میتوان به ساختمان مسجد روستا در بافت قدیمی، اصطبل پرورش اسب با معماری خاص سنگی و قلعه مهری خانم که به شکل چلیپا ساخته شده و نیز معماری سنگی روستا اشاره کرد.
آرامگاه امامزاده غیب در بین مردم روستا احترام و ارزش زیادی دارد.
موسیقی رایج در میان مردم روستای ورکانه شامل ترانههایی با اشعار باباطاهر عریان و بایاتیهای آذری با موسیقی عاشیقی است که در مراسم شادی و عروسیها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین نوعی موسیقی محلی به نام سربازی و سه پا نیز در میان مردم روستا رواج دارد.
روستای ورکانه در مسیر کوچ طوایف قزل یوسف، یارم طاقلو و ورکانی قرار دارد که هر سال از اواسط آبان ماه کوچ بهاره دارند. این طوایف براساس سنت های گذشته و ماهیت معیشتی به دنبال مراتع تازه، کوه ها و دره های بسیاری را پشت سر گذاشته درمیان بندها اتراق میکنند و پس از پایان فصل اعتدال، به قشلاق باز میگردند.
چشم انداز کوچ در مسیر زیبای ییلاق و قشلاق عشایر و ایلات، پیرامون این روستا را به عنوان یکی از پایگاه های اصلی تماشای کوچ عشایری تبدیل کرده است.
غذاهای محلی روستا مشتمل بر آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه میباشد.
راه رسیدن به روستای ورکانه :
مسیر رسیدن به روستای ورکانه از همدان، در ابتدا انتخاب جاده همدان به ملایر و سپس محوریست که از این جاده منشعب می شود. پس از عبور از سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمس آباد و علی‌آباد از طریق جاده ورکانه به روستای ورکانه خواهید رسید.
گذشته از جاذبه های گردشگری ذکر شده در بالا، محور ارتباط اصلی روستا از شهر همدان نیز دارای مناظر و چشم اندازهای زیبایی است که می‌تواند به عنوان محوری توریستی مطرح شود.
12 دیدگاه
مهدی سلیمانی ورکانه, November 10, 2015 at 8:58 am
سلام ودرود برشمامطلب جالبی راجب زادگاهم نوشته اید در کل بدنبود ولی چند ایراد به راستی مطالب هست که به نظر من مهمترینش زبان مردم ورکانه است که اصلااذری زبان درروستا وجود ندارد زبان ورکانه ایها فارسی کردی لک ولری لک که اتفاقا مورداخری زبان رایج واصلی مردم است که شما ذکر نکرده اید با تشکر
افشین, August 13, 2016 at 8:24 am
من اصالتی از همدان دارم و زیباترین روستا رو سرچ کردم ورکانه اومد . واقعا مایه افتخار مااست . این بار برم همداان حتما حتما میرم . مدیر محترم سایت ورکانه اسم کردی و زبان مردم اون منطقه پارسی اصیل همدان که بسیار به لکی کردی شبیه همانند زبون بومی مردم همدان . ممنون
مهدی, October 20, 2016 at 5:38 am
سلام و درود بسیار
من خودم متولد این روستام و زبان ما لکی یا همان لری هستش و کلمه ور در لری معنای جلو میدهد…
امین ورکانه, March 28, 2017 at 2:55 pm
درود بر شما اصالت و زبان رسمی روستای ورکانه لری است و جز وند ها هم هستند. زبان شهر همدان هم پارسی پهلوی است که ریشه زبان لری هم پارسی هست و اشتراک زیادی دارد.ما به اصالت کار داریم.پان ترکها و پان کردها دست از سر این استان و این روستا بردارید وگرنه دوباره مسخره می شوید.شیر لر سرور دیگر حیوانات است.
حمید موسیوند(ورکانه), December 29, 2016 at 3:31 pm
با سلام.
به به دوستان هم روستایی همه جمع هستند.
بنده هم زادگاهم ورکانه هستش.
خدمت آقای سلیمانی عرض کنم که درست میفرمایید.
فکر کنم که زبان اذری رو بخاطر ازدواج هایی که صورت گرفته مثل منگاوی و کمت(گنبد)و خانوم هایی که از طریق این دوروستا به علت ازدواج وارد روستا شدن اضافه کردن
نانا, March 22, 2017 at 2:20 pm
سلام فوق العادست این روستا خدای من کاش میتونستم اونجا زندگی کنم وای تو رو خدا شما ک اهل اونجایید بگید خونه متری چنده ما بیاییم اونجا
سمیه, March 26, 2017 at 2:13 pm
چه جالبه الان داره یه سریال به اسم علی البدل شبکه یک پخش میشه توی این روستا بازی شده.من تهرانی هستم ولی والدینم اهل استان مرکزی هستن خودم خیلی دوست دارم بیام همدان روببینم
زبان رسمی ورکانه لری است, March 28, 2017 at 2:47 pm
نمیخام توهین کنم ولی این همه مسخرهتان می کنند و باهاتون مخالف هستند به خاطر این زیاده طلبیت و توهم هایی که دارید.زبان شهر همدان مخصوصا نزدیک به جاده ملایر و جنوب همه لری هستند.روستای ورکانه هم لرزبان هستندشمال استان همدان هم ترک.در خود استان همدان اصلا نمیگن آذری میگن ترک.اونم شهرهای شمالی هستندو لرها پیشرفته تر هستند.پروفسور موسیوندلر زبان بومی آن روستا اولین جراح قلب ایرانی است.که خودش هم گفته لر هستم.پایارلور.زنده باد لرستانات.بر هرچی متوهم لعنت.
سامان, March 29, 2017 at 5:14 pm
با عرض سلام
این روستاها یعنی ورکانه و سیمین جزیی از مناطق لر نشین هستند که تا نزدیکی همدان هم وجود دارند. میتوان گفت نیمه جنوبی استان فعلی همدان در کل بخشی از سرزمین لرستان بزرگ و تاریخی است که شامل جنوب شهرستان همدان، شهرستانهای ملایر، نهاوند و تویسرکان و بخشی از شهرستان اسد آباد نیز می شود.
افشین, June 1, 2017 at 1:05 pm
سلام د درود بر شما همشهری عزیز آقای امین از ورکانه . من متولد تهرانم پدرمم همین طور اما پدر بزرگ همدان . اما تعصب زیادم به همدان هیچ وقت کتمان نکردم و نمی کنم مثل برخی که متاسفانه نه تنها فکر می کنن مایه شرم بلکه به زبان مادری صحبت کردن براشون بدتر که این خیلی دردناک … . ورکانه مایه افتخار منم هست و البته که این بار حتما سر میزنم . در خصوص شهر همدان هم خدمت شما هموطنان میگم همدان بزرگترین شهر لر زبان بوده و هست متاسفانه نزدیکی به تهران فارسی معیار امروزی خیلی بهش لطمه زده نه تنها همدان این قضیه برای خیلی از شهرها اتفاق افتاده مثل اراک لر زبان . کی می تونه بگه باباطاهر شناسنامه شعر همدان ترک یا فارس؟ فارسی اصیلی که ما داریم همان لری که پارس باستان . همدان میگن لری پهلوی نـــــــــه فارسی نـــــــــــــه ترکی . ورکانه دقیقا زبان چند دهه پیش همدان که شناسنامه همدان . آقا سامان اینو خطاب به شما میگم که میگی جنوب شهرستان همدان لر …. اینطوری نیست . همدان لر اصیل . طبق تاریخ و اسناد موجود همدان پایتخت مادها بوده که زبان کردی امروزی میشه . کردی و لری هر طور بررسی کردن دیدن ریشه یکی دارند در گذشته فقط تفاوت لهجه بین لر وکرد بوده .همدان و خرم آباد از لرهایی هستن که لری شون به کردی نزدیکتر بود . همه دانا لور زوانه . تا دنیا دنیاست هم با کوردها برادریم و هم پیمان
علی, June 28, 2017 at 5:16 am
با سلام
جایی بسیارزیبا وقشنگی هستش
برا تابستون خونه هست که کرایه بدن ؟
قیمت ؟
حمید موسیوند(ورکانه), July 25, 2017 at 6:23 am
با سلام مجدد
دوستان همه درست میفرمایند.
زبان ورکانه لری هستش.
البته ازدواج هایی با دختران ترک زبان صورت گرفته اما بسیار محدود…
در نهایت زبان اصلی ورکانه لری(البته بسیار روان و ساده)هستش