موزه تاریخ طبیعی همدان

موزه تاریخ طبیعی همدان
موزه تاریخ طبیعی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا، در انتهای چهارباغ آزادگان در شهر همدان، در مساحت تقریبی 2000 مترمربع واقع است.
مجموعه‌ ای کم‌نظیر از نمونه انواع گونه‌های حیوانی، گیاهی و طبیعی اقلیم ایران و اقصی نقاط کره خاکی است که تماشای آن ذهن هربیننده‌ای را به گذشته و حال اعماق آب‌ها و فراز خاک‌ها می‌کشاند.
در لابه‌لای این مجموعه اعجاب‌انگیز که هم‌اینک به عنوان یکی از گران‌بهاترین سرمایه‌های ملی و بستری برای مطالعات دانش پژوهان و اهل تحقیق شناخته شده‌است، هزاران نمونهٔ زنده، سنگواره و تاکسی درمی شده از گونه‌های گیاهی پستانداران، پرندگان، خزندگان، حشرات و آبزیان به شیوه‌های مدرن و علمی نگهداری می‌شود.
همچنین از شناسنامه موزه که در دسترس قرار دارد، چنین برمی‌آید که بیش از 500 نمونه پرنده و ‪ 140‬ نمونه از پستانداران متعلق به دوره‌های کهن تا عصر حاضر مختص اقلیم ایران که نسل بسیاری از آنان تاکنون منقرض شده یا در حال انقراض است را می‌توان در موزه تماشا و مطالعه کرد.
بنیان موزه تاریخ طبیعی در همدان سال ‪ 1351‬به همت انسانی علاقه‌مند و سخت کوش و چند تن از دبیران دبیرستان و اساتید دانشگاه در سالن کوچک و محدود در گوشه‌ای از دبیرستان موسوم به پهلوی آن زمان گذاشته شده‌است.
این موزه هم‌اینک در چند تالار مجهز و آراسته به وسعت 2000 مترمربع به چند فضای مناسب برای مطالعه، سالن سخنرانی و کتابخانه تخصصی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا تجهیز شده است. از موزه تاریخ طبیعی همدان روزانه حدود ‪ 300‬نفر از دوست داران مظاهر طبیعت وحشی، اهل تحقیق و پژوهشگران از سراسر ایران دیدن می‌کنند.
این موزه به همت استاد جعفر محمد علیزاده احداث شده و تمام نمونه‌ها با همت ایشان و دانشجویان علاقه‌مند جمع‌آوری شده‌است.
گونه های مختلف در این موزه در سالنهای مختلف زیر دسته بندی شده اند :
سالن شماره 1 :
در اين سالن نگاره هاي سنگي كشف شده از مناطق مختلف ايران، توسط گروه تحقيق موزه و سفالينه ها، و دست سازهاي مفرغي و سكه به نمايش در آمده، كه مبين برداشت دقيق انسان ايراني و علاقمندي وي به طبيعت اطراف خود بوده است. همچنين حدود 300 مورد صحنه سازي از طبيعت وحش ايران به معرض ديد عموم گذاشته شده است.
در این سالن انواع دو کفه ایها، گاستروپودها، حلزونها، سخت پوستان، مرجان ها و اسفنج های خلیج فارس نگهداری می شود و علاوه بر آن از مجموعه های خارجی بخشی به نمونه های ایرانی ملحق شده که جمع این دو مجموعه خارجی و ایرانی بهترین کلکسیون صدف های ایران موجود در موزه است.
سالن شماره 2 :
اين سالن به آبزيان اختصاص دارد و شامل دو بخش جدا از هم است .
بخش اول آكواريوم انواع ماهيان زينتي آب شيرين مناطق گرمسيري است، كه در حال حاضر تعدادي از آنها به صورت محدود و در حد تحقيقات در موزه نگهداري مي شوند.
بخش دوم شامل آبزيان فيكسه شده است. در اين قسمت نمونه هاي كمياب و نفيسي از انواع آبزيان، خزندگان و پستانداران، به صورت فيكسه شده در داخل محلول و يا به صورت تاكسيدرمي شده قرار دارد.
سالن شماره 3 :
در اين سالن، مجموعه اي از نمونه هاي كاني، فسيلي و سنگهاي رسوبي به جاي مانده از ادوار مختلف زمين شناسي ايران، جمع آوري شده است، كه گر چه فشرده اي از نمونه هاي كاني و فسيلي ايران است، ليكن غني ترين مجموعه هاي مشابه داخل كشور می باشد.
اکتشافات :
توجه به اكتشاف، بيانگر پوپايي و بالندگي يك موزه مي باشد. موزه تاريخ طبيعي همدان نيز درطول فعاليت 28 ساله خود برخي از نمونه ها را براي اولين بار در كشور كشف نموده است که البته اثبات جديد بودن آنها در سطح جهان نياز به تحقيق و بررسي بيشتري دارد. براي مثال، كشف 5 گونه جديد از ماهي هاي خليج فارس و چند نمونه از فسيلها، براي اولين بار توسط اين موزه گزارش شده است. در حال حاضر علاوه بر گردشگران و محققين، سالانه گروههاي زيادي از دانشجويان و دانش آموزان، از اين موزه ديدن مي كنند.